LỜI GIỚI THIỆU

Kính thưa các thầy giáo, cô giáo cùng các em học sinh thân mến!

          Giáo dục kỹ năng sống là một trong năm nội dung được Bộ GDDT phát động thực hiện phong trào thi đua “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực” Giáo dục kĩ năng sống chính là hình thành thái độ tích cực của học sinh đối với việc xây dựng cuộc sống khỏe về thể chất, mạnh về tinh thần, hiểu biết xã hội để ứng phó với những vấn đề ảnh hưởng đến cuộc sống

Giáo dục kĩ năng sống là việc làm rất cần thiết tới quá trình hình thành nhân cách cho học sinh khi tới tuổi trưởng thành. Việc làm quen với các hoạt động về kĩ năng sống như giao tiếp, ứng xử có văn hóa, biết lắng nghe, thuyết trình, làm việc theo nhóm khả năng lãnh đạo,.. thậm chí là giải quyết các vấn đề liên quan đến tệ nạn xã hội, vấn đề môi trường hỏa hoạn và những vấn đề liên quan khác trong cuộc sống,.. sẽ giúp các em tự tin chủ động và biết cách xử lý mọi tình huống trong cuộc sống và quan trọng hơn là khơi gợi những khả năng tư duy sáng tạo, biết phát huy thế mạnh của mình.

Giáo dục kĩ năng sống chính là giáo dục đào tạo cách làm người biết sống có chất lượng, do đó đòi hỏi sự cần thiết và tham gia của cả gia đình, nhà trường và xã hội. Tuy nhiên việc giáo dục kĩ năng này tại các trường học hiện nay mới chỉ tích hợp ở các tiết học giáo dục công dân, ngữ văn, lịch sử,…

Kĩ năng sống là vô hạn!

Vì vậy giáo dục kĩ năng sống cho các em phải bắt đầu từ việc định hướng và định hình cho các em những hành vi tốt đẹp. Có thể giáo dục kĩ năng sống cho các em từ bậc mầm non vì ở lứa tuổi này các em đang hình thành hành vi cá nhân và tính cách. Do đó giáo dục kĩ năng sống cho lứa tuổi này là yếu tố quan trọng bởi qua thói quen hằng ngày mà các em sẽ hình thành nhân cách sau này.

Hiện nay Bộ giáo dục chưa đưa ra bộ chuẩn giáo dục kĩ năng sống cho học sinh để định hướng chung, các trường bước đầu có thực hiện nhưng chưa mạnh dạn, còn thăm dò học hỏi. Giáo viên giảng dạy còn ở mức kiêm nhiệm hay dạy theo ngẫu hứng, dạy lồng ghép vào các môn học khác, chưa chuyên nghiệp hay chưa được trang bị đầy đủ về kiến thức tâm lý, về phương pháp giảng dạy cho từng cấp học, cho từng đối tượng cụ thể, giáo dục kĩ năng sống đã được nhiều quốc gia trên thế giới đưa vào dạy cho học sinh trong các trường phổ thông, dưới nhiều hình thức khác nhau.

          Ở Việt Nam, để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp CNH-HĐH đất nước đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học, giáo dục phổ thông đã và đang đổi mới mạnh mẽ theo bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ XXI, mà thực chất là cách tiếp cận kĩ năng sống, đó là: "Học để biết, học để làm, học để tự khẳng định mình và học để cùng sống chung".

          Trong điều kiện kinh tế xã hội của Việt Nam nói riêng và bối cảnh toàn cầu nói chung, càng ngày chúng ta cần nhận ra tầm quan trọng của việc học các KNS để ứng phó với sự thay đổi, biến động của môi trường kinh tế, xã hội và thiên nhiên. Đặc biệt là lứa tuổi dậy thì, khi các em bước vào giai đoạn khủng hoảng lứa tuổi quan trọng của cuộc đời. Từ những phân tích trên cho thấy, tuổi trẻ hiện nay phải đương đầu với nhiều vấn đề tâm lý xã hội phức tạp trong cuộc sống. Ngoài kiến thức, mỗi HS đều cần trang bị cho mình những kỹ năng để ngày càng hoàn thiện bản thân và phát triển cùng với sự phát hiện của xã hội.

          Như chúng ta đã biết, khoảng cách giữa nhận thức và hành động luôn khá lớn. Việc giáo dục KNS cho HS cần phải khơi gợi và phát huy sự tham gia của các em trên cơ sở có sự hướng dẫn của GV, không nên giáo dục theo cách áp đặt ý kiến hay suy nghĩa chủ quan của GV cũng như người lớn. KNS cần được xây dựng trên những tình huống cụ thể, gắn với đời sống thực; trong một môi trường an toàn, lành mạnh để các em có thể hiểu và thực hành. KNS  được hình thành và củng cố qua quá trình thực hành và trải nghiệm của bản thân, nó giúp cho mỗi cá nhân nâng cao năng lực ứng phó trong mọi tình huống căng thẳng mà mỗi người gặp phải hằng ngày.

     *Việc giáo dục KNS cho HS THCS trong điều kiện hiện nay là thật sự cần thiết, vì:

          - Những thay đổi nhanh chóng trong đời sống xã hội (kinh tế, chính trị, văn hóa, khoa học - kỹ thuật, biến đổi khí hậu, thiên tai…) đã tạo ra một cuộc sống hiện đại, vận động không ngừng, rất khẩn trương và chứa đựng nhiều yếu tố khôn lường.

          - Những thay đổi về tâm lý của chính bản thân trẻ đang có tác động lớn đối với các em.

          - Những thay đổi về mặt kinh tế, xã hội cũng ảnh hưởng đến từng gia đình của các em.

          Để sống, hội nhập và góp phần tích cực cho cuộc sống ngày một tốt đẹp hơn, không thể không giáo dục KNS cho thích ứng với mọi biến động của hoàn cảnh, giúp các em rèn hành vi có trách nhiệm, ứng phó với sức ép trong cuộc sống, biết lựa chọn cách ứng xử phù hợp, ứng phó với thách thức trong cuộc sống.

     *Những lợi ích trong giáo dục KNS cho HS THCS

          KNS như những nhịp cầu giúp biến kiến thức thành những hành động cụ thể, những thói quen lành mạnh. Những người có KNS là những người biết làm cho mình và người khác cùng hạnh phúc. Họ thường thành công hơn trong cuộc sống, luôn yêu đời và làm chủ cuộc sống của chính mình.

          - Lợi ích về cá nhân: giúp các em ứng phó có hiệu quả với những thách thức trong cuộc sống. Rút ngắn thời gian mày mò tìm hiểu, giúp các em trưởng thành sớm hơn. Giúp các em có khả năng tự bảo vệ tinh thần và sức khỏe của chính mình và những người khác trong cộng đồng. Giúp các em xác định những mục tiêu của cuộc sống hiện tại và tương lai.

          - Lợi ích cho gia đình: KNS của mỗi cá nhân tạo không khí thân thiện, hạnh phúc trong gia đình. Bố mẹ có thể yên tâm lao động, công tác vì con cái ngoan ngoãn, biết ứng xử, tự lập. Gia đình không bị mất mát về kinh tế do con cái mắc vào tệ nạn xã hội như tiêm chích, sử dụng ma túy, cờ bạc, nghiện rượu, thuốc lá…

-  Lợi ích cho xã hội: Giáo dục kỹ năng sống đầy đủ sẽ tạo điều kiện và định hướng cho các em rèn luyện để trở thành những công dân hữu ích trong tương lai giàu lòng yêu quê hương, đất nước, sẵn sàng cống hiến tài năng trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Các em thích ứng với sự phát triển kinh tế, văn hóa xã hội và biết lựa chọn, phân tích các nguồn thông tin đa dạng trong quá trình phát triển và hội nhập của đất nước. Đồng thời giúp các em hình thành những hành vi tích cực có lợi cho sức khỏa các nhân, do đó có những hành vi xã hội tích cực góp phần làm giảm các tỷ lệ: có thai sớm, lạm dụng tình dục, uống rượu hút thuốc lá, sử dụng ma túy, phạm pháp trong lứa tuổi vị thành niên.

Với nhận thức trên Thư viện trường THCS Thanh An xây dựng “Thư mục giới thiệu sách Giáo dục kĩ năng sống THCS”, góp phần giúp thầy cô và các em học sinh có điều kiện thuận lợi, có nguồn sách tham khảo nghiên cứu, học tập, biết cách vượt qua khó khăn hiện tại cũng như trong tương lai; trang bị thêm kiến thức, có kĩ năng cần thiết tiếp tục cuộc hành trình “giảng dạy và học tập” đạt hiệu quả cao, đem đến sự dễ dàng cho thầy, cô và học sinh tìm hiểu trước, tìm đọc được sách  mình yêu thích, nhằm phục vụ cho giảng dạy và học tập thêm thuận lợi, tốt đẹp hơn, cũng như trang bị cho bản thân những kĩ năng thiết yếu trong quá trình học tập và hoàn thiện bản thân.

           Trong khi biên soạn thư mục không tránh khỏi sai sót, kính mong quý thầy cô và các em đóng góp để thư viện hoàn thiện thư mục của mình.

                   Xin trân trọng cảm ơn!

NỘI DUNG

1. GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG TRONG MÔN ĐỊA LÝ

Kí hiệu xếp giá: SNDL-00019--00021.

Tóm tắt nội dung:

Cuốn sách được biên soạn nhằm giúp giáo viên có thêm hiểu biết chung về kỹ năng sống và nội dung, cách thức giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong môn Địa lí ở trường trung học cơ sở.

Cuốn sách gồm hai phần:

Phần 1: Một số vấn đề chung về kỹ năng sống và giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông.

Các nội dung trong phần 1 nhằm giúp giáo viên có nhận thức đầy đủ về bản chất, mục tiêu, nguyên tắc giáo dục kỹ năng sống , nội dung của các kỹ năng sống và việc lựa chọn các kỹ năng sống cần giáo dục cho học sinh. Ngoài ra còn có nội dung liên quan đến việc thực hành, vận dụng những phương pháp, kỹ thuật…liên quan đến việc tổ chức dạy học kỹ năng sống trên lớp.

Phần 2:  Giáo dục kỹ năng sống trong môn Địa lí ở trường trung học cơ sở.

Gồm các nội dung cơ bản như sau:

1. Phân tích khả năng, mục tiêu giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong môn Địa lí ở trường trung học cơ sở.

2. Giới thiệu một số nội dung và địa chỉ các tiết học/ bài học tiêu biểu của môn Địa lí ở trường trung học cơ sở có thể thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ở từng lớp.

3. Một số bài soạn tham khảo về giáo dục kỹ năng sống trong môn Địa lí ở trường trung học cơ sở.

2. GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG TRONG MÔN SINH HỌC

Kí hiệu xếp giá: SNDL-00006--00008

Tóm tắt nội dung:

Cuốn sách được biên soạn nhằm giúp giáo viên có thêm hiểu biết chung về kỹ năng sống và nội dung, cách thức giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong môn Sinh học ở trường trung học cơ sở.

Cuốn sách gồm hai phần:

Phần 1: Một số vấn đề chung về kỹ năng sống và giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông.

Các nội dung I, II, III nhằm giúp giáo viên có nhận thức đầy đủ về bản chất, mục tiêu, nguyên tắc giáo dục kỹ năng sống, nội dung của các kỹ năng sống và việc lựa chọn các kỹ năng sống cần giáo dục cho học sinh phổ thông.

          Nội dung IV liên quan đến việc thực hành, vận dụng những phương pháp, kỹ thuật…liên quan đến việc tổ chức dạy học kỹ năng sống trên lớp.

          Phần 2: Giáo dục kỹ năng sống trong môn sinh học ở trường trung học cơ sở.

I. Phân tích khả năng, mục tiêu giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong môn Sinh học ở trường trung học cơ sở.

          Nội dung này giúp giáo viên có nhận thức về việc vận dụng kiến thức của môn Sinh học vào giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở.

II. Giới thiệu một số nội dung và địa chỉ các tiết học / bài học tiêu biểu của môn Sinh học ở trường trung học cơ sở có thể thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ở từng lớp.

III. Một số bài soạn minh họa về giáo dục kỹ năng sống trong môn sinh học ở trường trung học cơ sở.

3. GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG TRONG MÔN NGỮ VĂN

Kí hiệu xếp giá: SNVV-00024--00025

Tóm tắt nội dung:

Cuốn sách được biên soạn bao gồm những kiến thức về kỹ năng sống và nội dung, cách thức giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong môn Ngữ Văn ở trường THCS.

4. GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG TRONG

HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP

Kí hiệu xếp giá: NVNG-00039

Tóm tắt nội dung:

Giới thiệu một số vấn đề chung về kỹ năng sống và giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông gồm các nội dung: quan niệm về kỹ năng sống, phân loại kỹ năng sống, tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống và định hướng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Giáo dục kỹ năng sống trong hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, phần này phân tích khả năng, mục tiêu giáo dục kỹ năng sống và đưa ra một số bài soạn minh họa.

5. GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG TRONG MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN

Kí hiệu xếp giá: NVCD-00027

Tóm tắt nội dung:

Giới thiệu một số vấn đề chung về kỹ năng sống và giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông gồm các nội dung: quan niệm về kỹ năng sống, phân loại kỹ năng sống, tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống và định hướng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Giáo dục kỹ năng sống trong môn giáo dục công dân, phần này phân tích khả năng, mục tiêu giáo dục kỹ năng sống và đưa ra một số bài soạn minh họa.

6. CẨM NANG GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TRUNG HỌC

Kí hiệu xếp giá: NVCD-00020--00024

Tóm tắt nội dung:

Cùng với đòi hỏi nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường phổ thông, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ở nước ta hiện nay đang là yêu cầu quan trọng, một bộ phận không thể tách rời của quá trình giáo dục. Mục  đích của giáo dục kỹ năng sống là nhằm  trang bị cho học sinh những kỹ năng cơ bản, cần thiết nhất để các em có thể thích ứng ứng với cuộc sống của xã hội đương đại, luôn luôn có những đổi thay trong điều kiện của một xã hội đang trên đà phát triển. Xuất phát từ mục đích này, các tác giả tổ chức biên soạn cuốn sách. Cẩm nang giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trung học Sách được cấu trúc thành bốn phần:

Phần I: Những vấn đề chung về kỹ năng sống.

Phần II: Hỏi đáp về các kỹ năng sống cần giáo dục cho HS trung học

Phần III: Hướng dẫn tổ chức những hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho HS trung học.

Phần IV: Một số câu chuyện rèn luyện kỹ năng sống.

7. NHỮNG TÌNH HUỐNG THƯỜNG GẶP

TRONG QUẢN LÍ TRƯỜNG HỌC

Kí hiệu xếp giá: SGD-00123--00125

Tóm tắt nội dung:

Đời sống trong nhà trường luôn có muôn hình vạn trạng tình huống khiến chúng ta không thể định riêng cho mỗi tình huống một công thức ứng xử cụ thể. Những tình huống nêu trong cuốn sách này sẽ giúp cho những người làm công tác quản lý giáo dục có thêm những tư liệu tham khảo để giành được kết quả tối ưu trong ứng xử

Cuốn sách gồm hai phần:

Phần 1: Thực chất của quản lý giáo dục là sự ứng xử các tình huống giáo dục

Phần 2: Những mẩu chuyện tình huống thường gặp trong quản lý giáo dục

8. GIÁO DỤC GIÁ TRỊ SỐNG VÀ KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THCS

Kí hiệu xếp giá: STKC-000287

Tóm tắt nội dung:

Trình bày đặc điểm phát triển tâm lý học sinh trung học cơ sở gồm những thay đổi về mặt sinh lý và điều kiện xã hội, đặc điểm phát triển đời sống tình cảm và các quan hệ, đặc điểm tâm lý dưới anh hưởng của học tập, mức độ tự ý thức. Giáo dục giá trị sống cho học sinh. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh với nhiều chủ đề khác nhau. Đưa ra một số trò chơi giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh.

9. NGHỆ THUẬT ỨNG SỬ VÀ SỰ THÀNH CÔNG CỦA MỖI NGƯỜI

Kí hiệu xếp giá: SGD-00096.

Tóm tắt nội dung:

Cuốn sách được chia làm hai phần:

Phần một: Những nguyên tắc ứng xử và mã số thành công ở mỗi người

I.Hành trang vào đời, hay những công cụ ứng xử qua các thời đại

II.Thế giới tâm lý bí ẩn của mỗi người

III. Xã hội hiện nay và hành trang đi vào thế kỷ 21

Phần hai: 25 phương pháp ứng xử và những tình huống trong đời thường.

10. TÀI LIỆU VỀ GIỚI CẨM NANG NỮ SINH THCS

Kí hiệu xếp giá: STKC-00225.

Tóm tắt nội dung:

Cuốn sách không chỉ cung cấp những nội dung kiến thức cần thiết cho các em nữ sinh tại các trường THCS mà còn phát huy tính tích cực của học sinh và phát triển những kĩ năng vốn có của các em liên quan đến vấn đề này. Đồng thời giúp các em hiểu sâu hơn về bình đẳng giới trong giáo dục, đây là mục tiêu được khẳng định trong cam kết quốc tế về giáo dục.

11. TÂM LÝ HỌC GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH

Kí hiệu xếp giá: TKGD-00008--00009.

Tóm tắt nội dung:

Cuốn sách đưa ra cụ thể hơn một số khái niệm, một số vấn đề trong lĩnh vực giới tính. Những vấn đề lí luận, thực tiễn được trình bày theo hướng hệ thống hóa lí luận cơ bản của khoa học giới tính, và mối tương quan giữa chúng với những chuyên ngành khoa học có liên quan. Những vấn đề đó được trình bày chủ yếu dựa trên những quan điểm đạo đức truyền thống của Việt Nam.Tuy nhiên về cơ bản, các khái niệm và lí luận vẫn đảm bảo tính khoa học, tuân theo những quy định của Liên Hợp Quốc và những hội nghị quốc tế liên quan đã xác định.

12. GIÁO DỤC GIỚI TINH CHO CON

Kí hiệu xếp giá: TKGD-00002

Tóm tắt nội dung:

Cuốn sách giúp các bậc cha mẹ làm tốt trách nhiệm giáo dục giới tính cho con. Nội dung cuốn sách giải đáp các vấn đề chung của gia đình với việc giáo dục giới tính cho con, nhưng nội dung giáo dục giới tính cho con quan từng giai đoạn phát triển tâm lý giới tính, cách giải quyết một số tình huống điển hình có thể xảy ra trong thực tế.

13. NGHỆ THUẬT GIAO TIẾP

Kí hiệu xếp giá: TKGD-00006

Tóm tắt nội dung:

Nghệ thuật giao tiếp là sách tham khảo về những quan hệ tốt đẹp giữa người với người, rất thành thật và độ lượng.

Cuốn sách đưa ra những nội dung sau:

• Gợi lên cho các bạn những ý nghĩ, những viễn cảnh mới, đẩy lùi thói quen cũ.
• Làm cho bạn dễ dàng và nhanh chóng có nhiều bạn bè.
• Bạn được yêu thích hơn.
• Tập hợp được những người khác cùng theo quan điểm của mình.
• Phát huy ưu thế cảm hóa của bản thân và khả năng vận động người khác hoạt động.
• Bỏ lối chỉ trích, tranh chấp, giữ hòa khí trong tiếp xúc với người khác.
• Phát triển khả năng biểu thị và quan hệ giao lưu.
• Gây không khí phấn khởi trong bạn đồng nghiệp.

14. 365 NGÀY HÀNH TRANG CHO CUỘC SỐNG MỚI

Kí hiệu xếp giá: TKGD-00007

Tóm tắt nội dung:

Cuốn sách đưa ra những bài tập ngắn hàng ngày sẽ giúp bạn thấy được chỗ đứng của mình và từ đó giúp bạn tập trung sức mạnh để vượt qua tương lai đầy trở ngại phía trước. tác giả đã thu thập và tập trung một số lời chỉ dẫn vào  trong quyển sách này. Đó là những lời trích dẫn của rất nhiều người từ mọi quốc gia, mọi thời đại, và hãy để chúng khuyến khích những ý nghĩ riêng của chúng ta.

15. TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH THCS

Kí hiệu xếp giá: STKC-00226-00227

Tóm tắt nội dung:

Trong cuộc đời học sinh cũng có nhiều lựa chọn: Chọn trường phù hợp với điều kiện địa lí (như chọn trường gần nhà, chọn trường thuận tiện cho việc đi học bằng xe buýt) hoặc phù hợp với trình độ học lực (như chọn trường chuyên nếu bản thân có năng khiếu, chọn trường có truyền thống dạy tốt,..) Đến một lúc nào đó các em đứng trước một sự lừa chọn mới: Chọn nghề gì đây khi học hết cấp, sẽ học theo trường nào để có được trình độ chuyên môn nghiệp vụ của nghề mình yêu thích?.. Cuốn tư vấn hướng nghiệp cho học sinh THCS sẽ là một tư liệu quý giúp các lựa chọn cho mình một quyết định đúng đắn.

16. GIÁO DỤC TRẺ EM VỊ THÀNH NIÊN

Kí hiệu xếp giá: SGD-00153

Tóm tắt nội dung:

Cuốn sách này đề cập đến một vài vấn đề trong giáo dục trẻ em vị thành niên ở gia đình. Sách đưa ra những tình huống từ trong thực tiễn giáo dục gia đình những lời khuyên dành cho cha mẹ trong giáo dục trẻ vị thành niên.

BẢNG TRA CỨU THƯ MỤC

                              Thanh An, ngày 01  tháng 10 năm 2023.

                                Ban Giám Hiệu                                                           Người biên soạn

                                   Phạm Thị Hiền                                                     Nguyễn Thị Ngát